ΟΙΚΟ-ΟΡΑΜΑ Σύλλογος κατοίκων Πεύκων
ΣΙΝΕΜΑ ΣΤΑ ΠΕΥΚΑ
Την Κυριακή 19 Φεβρουαρίου θα προβληθούν δύο ταινίες (λόγω της μικρής διάρκειας της 1ης ταινίας):
1. Αμερικανικό νουάρ με γαλλική φινέτσα
Η κινηματογραφική λέσχη του ΟΙΚΟ-ΟΡΑΜΑΤΟΣ, στα πλαίσια του αφιερώματος «Το Ζεύγος και η Βία» παρουσιάζει την Κυριακή 19 Φεβρουαρίου την ταινία «NIGHTFALL» του 1956 του Ζακ Τουρνέρ με τους Άλντο Ρέι, Ανν Μπάνκροφτ, Μπράιαν Κιθ.
Όπως γράφει ο Αλέξης Δερμεντζόγλου: «Εξηνταένα χρόνια μετά το γύρισμά του, το «Nightfall» προβάλλεται ως ένα μίνι αριστούργημα, όπου η παράδοση του κλασικού αμερικανικού νουάρ συνδέεται με τη γαλλική φινέτσα του Τουρνέρ. Ένας αθώος άνδρας καταδιώκεται ταυτόχρονα από την αστυνομία (για περίπτωση ληστείας τράπεζας) και τους πραγματικούς ενόχους, ενώ παρακολουθείται από έναν ιδιωτικό ντετέκτιβ. Η συγκυρία θα τον φέρει κοντά σε μια γοητευτική νέα κοπέλα του κόσμου της μόδας.
Ο Τουρνέρ κερδίζει ένα σπάνιο στοίχημα. Μέσα σε 78 λεπτά σου δίνει ένα φιλμ που σε «χορταίνει» με αλλεπάλληλες εξελίξεις και αναδρομές στο παρελθόν. Όμως η γαλλική καταγωγή του τού δίνει την απίστευτη ευχέρεια να διαχειρίζεται αισθητικούς κώδικες από τα νουάρ της πατρίδας του.
Ο εγκλωβισμός του ζεύγους, η γοητεία των σκιών, η ανάμεικτη αίσθηση ηδονής και κινδύνου, αλλά ταυτόχρονα και η αναπαραστατική ανατροπή (οι ήρωες παίζουν με μια επιδεικτική διακριτικότητα, εκμαιεύοντας τη συνενοχή των θεατών) συγκλονίζουν. Στιβαρός ο Ρέι, υπόγεια σεξουαλική η 25άρα τότε Μπάνκροφτ και βιρτουόζος σκηνοθετικά ο Τουρνέρ.
Μια πανέξυπνη ταινία, ύμνος στο σινεμά και τη σύμπτωση… μια καθόλου μισογυνική δημιουργία, μια και οι Γάλλοι λατρεύουν τις γυναίκες!
Υ.Γ Για όσους πολυψειρίζουν τα πράγματα, πρόκειται για ένα γκάγκστερ φιλμ με στοιχεία νουάρ. Προβλήθηκε στην Ελλάδα με τον κακόηχο και αταίριαστο τίτλο «Οι άρχοντες της νύχτας», γι’ αυτό και επιλέγω να διατηρήσω μόνο το αυθεντικό ποιητικό «Nightfall», που σημαίνει «νύχτωμα»…
2. «Το ποτάμι της κουκουβάγιας»
Ασπρόμαυρη, Γαλλία 1962
Διάρκεια: 24′
Σκηνοθεσία: Ρομπέρ Ανρικό
Σενάριο: Ρομπέρ Ανρικό (από μια ιστορία του Άμπροουζ Μπιρς)
Παίζουν: Ροζέ Ζακέ, Αν Κορναλί, Άνκερ Λάρσεν, Στεφάν Φε
Βραβεία: Όσκαρ, ΒΑFTA και Χρυσός Φοίνικας καλύτερης ταινίας μικρού μήκους
Ο Ανρικό έχει δώσει τα όρια της ουτοπίας: η πραγματοποίησή της σχετίζεται και με τον κόσμο όπου κινούνται οι ήρωες. Δεν αρκεί μόνο το όνειρο, αλλά απαιτούνται και οι προϋποθέσεις για την πραγματοποίησή του. Γι’ αυτό και συνθλίβονται από τις αντικρουόμενες συνθήκες (παλιοί σύντροφοι, αστυνομία και σχέσεις που είναι αδιάφορες προς τις δικές τους επιλογές).
Στο Ποτάμι της Κουκουβάγιας το ίδιο θέμα τοποθετείται με όλες αυτές τις προϋποθέσεις. Ένας πολίτης παρακολουθεί τις προετοιμασίες του απαγχονισμού του από το στρατό της χώρας. Το έγκλημά του; Η υπονοούμενη απόπειρα δολιοφθοράς της γέφυρας παρά τις προειδοποιήσεις της πινακίδας. Μα εκείνος έκανε το καθήκον του. Πού βρισκόταν λοιπόν το έγκλημα; Μόνη επιλογή η δραπέτευση, που πραγματοποιείται μέσω του ποταμού. Στο τέλος όμως αποδεικνύεται φαντασιακή. Η αγωνία του θανάτου τον σπρώχνει σε μια φανταστική απόδραση, η οποία αποδεικνύεται ανέφικτη, και τελικά η ποινή πραγματοποιείται.
Απώλεια της ουτοπίας. Τίποτε όμως δεν θα συντελούσε στην ανάπτυξή της, αν ο ήρωας εκτιμούσε καλύτερα τα μηνύματα της πραγματικότητας. Η απαγορευτική πινακίδα για κάθε δολιοφθορά που αφορούσε γέφυρες, σήραγγες και τρένα οριοθετεί τη δράση των ανθρώπων και τα όρια της ουτοπίας. Η απαγορευτική πινακίδα δημιουργεί έναν κόσμο ανάγκης, που παγιδεύει μέσα του τον άνθρωπο. Όμως οι γέφυρες, οι σήραγγες και τα τρένα είναι οδοί διαφυγής από αυτόν τον κόσμο και η κοινωνία έχει τα μέσα για να αποτρέψει την οποιαδήποτε δολιοφθορά, χρησιμοποιώντας τη νόμιμη βία (στρατός). Ο ήρωας πάνω στο ικρίωμα συνειδητοποιεί το παράλογο: τι είναι σωστό και τι λάθος; Τι είναι καθήκον και τι παράνομη πράξη; Πότε μια τιμωρία είναι θεμιτή και πότε εφιάλτης; Ποιος θέτει τους κανόνες του παιχνιδιού;
Η διαφυγή είναι η μόνη λύση. Διαφυγή μέσα από έναν δρόμο που είναι ο μόνος αφύλακτος: τα νερά του ποταμού. Δημιουργείται μια προσωρινή, όπως αποδεικνύεται, νίκη απέναντι στην ανάγκη και τη βία, αλλά η μάχη δεν έχει τελειώσει. Η επιστροφή στον δικό του κόσμο αποδεικνύεται αγωνιώδης, δραματική. Μοιάζει με την τελευταία αναμέτρηση με το θάνατο, καθώς αυτός επιβάλλεται στο τέλος. Άλλωστε, δεν υπήρχε περίπτωση να γίνει αλλιώς. Όλα είναι με το μέρος του: η πινακίδα, οι κραυγές της κουκουβάγιας, και τα όργανα του στρατού.
Η διεκπεραίωση γίνεται μέσα σε μια ατμόσφαιρα που παραπέμπει σε θρίλερ, αλλά και στη λογοτεχνία του παραλόγου (Η Δίκη του Κάφκα). Ηχητικά και εικονοπλαστικά όλα συντείνουν εκεί: το κρώξιμο της κουκουβάγιας, η αγωνιώδης προσπάθεια διαφυγής, αλλά και ο δρόμος προς το σπίτι: μακρύς, με παρατεταγμένα δέντρα και χωρίς συγκεκριμένο τέρμα. Και τέλος, η χρονικά παρατεταμένη στιγμή της συνάντησης του ήρωα και της συζύγου του, που αποδεικνύεται αυτό που ήταν ορατό εξ’ αρχής: μόνη πραγματικότητα ο θάνατος, παρά την προσωρινή αναστολή του. Τελικά, τα όνειρα δεν παίρνουν πάντα εκδίκηση.
Πόπη Μανωλίδου
Οι ταινίες θα προβληθούν –δωρεάν όπως πάντα- την Κυριακή 19 Φεβρουαρίου στις 20.00 στο πρώην δημαρχείο Πεύκων.
